De Hoax-Wijzer | 10/04/2014 | Update: --
Momenteel circuleert er een afbeelding van twee mannen die ervan beschuldigd zouden worden om kinderen te ontvoeren in de omgeving van Zaandam, en dat ze deel zouden uitmaken van de orgaanmaffia. Het gaat hier echter om een hoax, er is geen enkele aanwijzing dat de mannen op die afbeelding schuldig zijn aan ontvoering van kinderen, en het gaat hier aldus om een bericht dat enkel onnodige onrust en paniek zaait.
Bronnen:De tekst op de circulerende afbeelding luidt als volgt:
Een tweede versie luidt als volgt, waarbij het laatste gedeelte van de tekst geschreven is in het Turks en ook verwijst naar de politie en naar de orgaanmaffia:
Het bericht blijkt oorspronkelijk afkomstig te zijn van Duitsland, waar het sinds begin april 2014 circuleert. Sommige versies van dit bericht worden in twee talen verspreid: Duits en Turks, waardoor de mogelijkheid bestaat dat de oorsprong van deze hoax zich in Turkije bevindt. Volgens het bericht zouden de twee mannen, afgebeeld op de foto, gesignaleerd zijn in Essen en Duisburg, waar ze drie maal een poging hebben ondernomen om een kind te ontvoeren. Bij twee van de drie pogingen zouden ze er ook daadwerkelijk in geslaagd zijn om een kind mee te nemen. Volgens de website Mimikama is er echter geen enkel bewijs dat dit verhaal enigszins op waarheid berust. Inmiddels werd ook door de politie bevestigd dat het om een onwaar verhaal gaat.
Kort nadien begon dezelfde foto ook te circuleren met een Nederlandstalig bijschrijft, en in deze versie zouden de twee mannen plots in de omgeving van Zaandam (Nederland) twee kinderen ontvoerd hebben. Ook hier gaat het om een hoax, en is er geen enkele aanwijzing dat deze mannen bezig zouden zijn met het ontvoeren van kinderen. Ook is de politie niet bezig met "alle scholen" te bezoeken. De reden waarom deze hoax zo grootschalig verspreid wordt in Nederland, heeft mogelijk te maken met de gelijkenis met een eerdere hoax, waarin werd beweerd dat Bulgaren rondrijden met een rood-wit busje zonder kenteken, wat op zijn buurt dan weer verder borduurt op nog een andere hoax van een wit busje in "het dorp". Ook beweringen dat de mannen deze kinderen zouden ontvoeren ten dienste
van de oorgaanmaffia, zijn volledig uit de lucht gegrepen.
ORGAANMAFFIA Een
vreemde toevoeging aan de circulerende hoax is de verwijzing naar de
"orgaanmaffia". In de meeste gevallen beperken verhalen over
kinderlokkers in busjes zich tot het ontvoeren van kinderen (of poging
tot) met misbruik als intentie. Niettemin zijn verhalen over orgaanroof
al jaren ingeburgerd: wie heeft nog niet gehoord dat er mensen zouden
zijn die ontvoerd werden, om dan later wakker te worden op een bank in
het park. Vervolgens merken ze dat ze opengesneden en dichtgenaaid
werden, en dat ze een nier missen. Die werd immers verwijderd om
verkocht te worden op een illegale orgaanmarkt, zo wil het verhaal ons
althans doen geloven. Zulke beweringen vinden we ook terug op sommige
complottheorieënwebsites zoals Alatoerka,
die zelfs vertellen dat de orgaanmaffia eigen klinieken heeft, alsook
eigen ambulances. Die ambulances zouden worden ingezet wanneer er een
aardbeving plaatsvindt, om zo op zoek te gaan naar slachtoffers en hen
te ontdoen van allerhande organen die nog in goede staat zijn. Het
verhaal is zo wijd verspreid dat in sommige gevallen zelfs de politie
een officiële aankondiging heeft gemaakt om deze mythe te ontkrachten.
Ondanks
alle beweringen van de orgaanroof-believers, zijn bewijzen voor het
bestaan van een orgaanmaffia erg schaars. Men zou verwachten dat, als er
effectief een grootschalig georganiseerd netwerk is van orgaandieven,
er inmiddels meer bewijzen of duidelijke aanwijzingen zouden opduiken,
en meer échte getuigen. Dit blijkt echter niet het geval te zijn. Ook
brengt het medische complicaties met zich mee: stel dat een klant van de
orgaanmaffia een nier nodig heeft, hoe gaan de orgaandieven dan te werk
om de juiste nier te bemachtigen? Het orgaan moet immers de juiste
bloedgroep, weefselgroep, enz... hebben, alsook in een gezonde toestand
verkeren. Het slachtoffer mag dus geen nierziektes of andere
besmettingen zoals HIV hebben, en dat zie je niet aan iemands gezicht
voordat hij ontvoerd wordt. Dan maar een heleboel mensen ontvoeren in de
hoop dat er wel één goede bij zit? Dat is niet enkel erg veel werk,
maar ook extra risico's om opgepakt te worden tijdens één van de vele
pogingen. En dan zouden er ook meer bewijzen te vinden moeten zijn. Of
anders toch maar de eerste de beste nemen en de klant belazeren? Ook dat
zou vroeg of laat moeten uitlekken dan, maar tot nu toe is er geen
enkel bewezen verhaal bekend.
Wel zijn er voorbeelden van illegale orgaanhandel in bv.China en Bangladesh,
waar mensen worden aangemoedigd om een nier te verkopen onder valse
voorwendsels. Hoewel het hier duidelijk gaat om het vrijwillig afstaan
van organen, zijn er wel aanwijzingen dat effectieve orgaanroof zou
hebben plaatsgevonden in Kosovo en India
(het hoeft hier niet altijd noodzakelijk om nieren te gaan). Niettemin
heeft dit alles niets te maken met beweringen van één of andere
"orgaanmaffia" in de westerse wereld, en is er geen enkele reden om aan
te nemen dat buitenlanders specifiek naar Nederland of België zouden
komen om kinderen te ontvoeren voor hun organen. Ook de National Kidney Foundation
uit de Verenigde Staten geeft aan dat een orgaantransplantatie te
complex is om te veronderstellen dat een bende in staat zou zijn om in
het geheim organen te stelen die bruikbaar zijn voor een transplantatie.
Het
verhaal van de orgaanmaffia is in principe niet zo verschillend van het
verhaal van de witte busjes met kinderlokkers. Hoewel dat laatste
verhaal kan zorgen voor onnodige angst en paranoïa, heeft het eerste
vaak nog grotere gevolgen. In Guatemala werden enkele Amerikaanse
toeristen er valselijk van beschuldigd om kinderen te komen ontvoeren
voor hun organen, en in één geval werd een een Amerikaanse vrouw zelfs
zo ernstig verwond door de woedende menigte dat ze voor de rest van haar
leven ernstig verminkt is. Ook boezemen de verhalen de angst in dat
dokters in echte ziekenhuizen mee zouden deel uitmaken van de
orgaanmaffia, waardoor het aantal (vrijwillige!) orgaandonors in de
jaren '90 ernstig gedaald is. Dit kan tot gevolg hebben dat mensen die
wachten op een orgaantransplantatie vooralsnog niet tijdig een orgaan
beschikbaar krijgen en komen te overlijden, enkel en alleen als het
gevolg van een hoax of stadslegende.
Een uitgebreidere bespreking over de mythe van de orgaanmaffia lees je in ons desbetreffend artikel.
- http://www.mimikama.at/allgemein/die-organmafia-in-essen-und-duisburg-ein-fake-verbreitet-angst/ - http://www.facebook.com/Hoaxmelding/photos/a.131766316984141.27255.130426727118100/281388728688565 - https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/hoaxes/hoaxbulgarenmetrood-witbusjezonderkentekenproberenkinderentekidnappenvoordeorgaanmaffia - https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/hoaxes/hoaxerrijdtinhetdorpeenwitbusje-innieuwerkerkaandenijssel
- https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/urban-legends/stadslegende-orgaanmaffia-ontvoert-kinderen-en-verwijdert-hun-nieren - http://iml.jou.ufl.edu/projects/Spring2000/Walsh/morekidney.htm - http://www.skepsis.nl/orgaanroof.html - http://urbanlegends.about.com/od/horrors/a/kidney_thieves.htm - http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/3296780/2012/08/05/China-ontmantelt-netwerk-orgaanhandel.dhtml - http://www.hoax-slayer.com/kidney-stealing-hoax.html - http://www.360magazine.nl/in-het-nieuws/605/undercover-in-de-illegale-orgaanhandel - http://www.kidney.org/news/newsroom/newsitemArchive.cfm?id=86 - http://urbanlegends.about.com/b/2008/01/28/kidney-theft-urban-legend-or-not.htm |
Hoaxes >